Ζωντανή ιστορία / Και συ χτενίζεσαι;

 

Το θέατρο υπήρξε πάντα το καταφύγιο και το ορμητήριο των νέων, κυρίως, ανθρώπων στις δύσκολες εποχές, όπως είναι και η σημερινή.

Ενα-δύο-τρία, στήθος!

Ενα-δύο-τρία, μπούτι!

Ενα-δύο-τρία, στήθος!

Ενα-δύο-τρία, μπούτι!

Ολα ωραία και καλά

Και μεις απόψε τραλαλά

Στο Άλσος να δροσίζεσαι

Εδώ ο κόσμος καίγεται

Και συ χτενίζεσαι

Και συ χτενίζεσαι…

Ηταν καλοκαίρι του 1973, μέσα στην καραχουντάρα, λίγους μήνες πριν την έκρηξη του Πολυτεχνείου. Μια παρέα αποφοίτων του Εθνικού Θεάτρου, 19-20 χρόνων, που συγκρότησαν το 1970 το Ελεύθερο Θέατρο, αποφασίζει ν’ ανεβάσει στο Άλσος Παγκρατίου επιθεώρηση. Μια επιθεώρηση αλλιώτικη απ’ τις άλλες, γεμάτη υπονοούμενα που ξεγλιστρούσαν από τους λογοκριτές και έκαναν τους διψασμένους για ελευθερία θεατές να παραληρούν. Μια επιθεώρηση που έμελλε να περάσει στην Ιστορία του ελληνικού θεάτρου για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς ήταν και ο τίτλος της «Και συ χτενίζεσαι», μια απευθείας αναφορά στη λαϊκή αθυρόστομη ρήση για τον αδιάφορο άνθρωπο. Ήταν τα ευφυέστατα κείμενα του Μποστ, του Γιώργου Σκούρτη, του Κώστα Μουρσελά και της ομάδας.

Αλλος λόγος ήταν ο πληθωρισμός ταλέντου που συγκεντρωνόταν σ’ εκείνα τα παιδιά: Κώστας Αρζόγλου, Άννα Παναγιωτοπούλου, Σταμάτης Φασουλής, Νίκος Σκυλοδήμος, Υβόννη Μαλτέζου, Σμαράγδα Σμυρναίου, Ντίνος Λύρας, Μηνάς Χατζησάββας, Γιώργος Σαμπάνης, Γιώργος Κοτανίδης, Μίμης Χρυσομάλλης. Και φυσικά, ο μοναδικός Λουκιανός Κηλαηδόνης στη μουσική. Η επιτυχία ήταν τεράστια. Έγιναν και μερικές συλλήψεις που τη γιγάντωσαν παραπάνω.

Η ομάδα του Εθνικού είχε ήδη ανεβάσει την «Όπερα του ζητιάνου» με σκηνοθέτη τον Γιώργο Μιχαηλίδη, αλλά γρήγορα επέλεξε τη συλλογική σκηνοθεσία και ανέβασε την «Ιστορία του Αλή Ρέτζο» του Πέτρου Μάρκαρη, έργο σημαδιακό. Μετά ήρθε το Άλσος. Μέσα στη δικτατορία ανέβηκαν το «Και συ χτενίζεσαι» και το «Μια ζωή Γκόλφω». Η λογοκρισία καραδοκούσε, αλλά ποτέ οι λογοκριτές δεν φημίζονται για την ευφυΐα τους. Άλλα λόγια τους υπέβαλαν για έγκριση, άλλα έλεγαν επί σκηνής. Άσε που δεν μπορεί -για παράδειγμα- να θεωρηθεί λογοκριτέο ένα «πώς;» που έλεγε ο Αρζόγλου στον μόλις αφιχθέντα από την Κορέα στρατιώτη (που του είπαν ότι θα πάει στη ζούγκλα και περίμενε ότι θα δει μαύρους αλλά είδε κίτρινους), όταν έφτιαχνε επί σκηνής έναν χάρτη και αναρωτιόταν «πώς;» εμείς από δω πήγαμε τόσο μακριά, μετρώντας βήμα-βήμα τις χώρες και τους ωκεανούς που μας χωρίζουν από την Κορέα.

Ο συνειρμός με το Ελεύθερο Θέατρο έγινε αυτόματα στο κεφάλι μου τώρα που οι σπουδαστές και οι καθηγητές του Εθνικού γράφουν Ιστορία. Όλοι οι σπουδαστές φυσικά, όλοι οι καλλιτέχνες, όλοι οι πάνω και κάτω από τη σκηνή, αλλά στο Εθνικό ο συμβολισμός είναι τεράστιος. Οι συνομήλικοί τους τότε, ακριβώς 50 χρόνια πριν, δεν διεκδικούσαν διαβάθμιση σπουδών και κατοχύρωση επαγγελματική, διεκδικούσαν όμως ελευθερία ύπαρξης. Γιατί ο ηθοποιός φιμωμένος δεν μπορεί να υπάρξει, όπως δεν μπορεί και άνεργος, απαξιωμένος, περιφρονημένος, τροφή για τα κανόνια των επιχειρηματιών και των μεγάλων ιδιωτικών «εκπαιδευτικών ιδρυμάτων».

Τα δάκρυα στα μάτια των παιδιών έξω από το Κτήριο Τσίλερ, των παιδιών που ονειρεύτηκαν να πατήσουν το σανίδι που πάτησαν η Κοτοπούλη, η Παξινού, η Μανωλίδου, η Συνοδινού, η Αρώνη, ο Βεάκης, ο Μινωτής, ο Κατράκης, τα δάκρυα αυτά θα στοιχειώνουν για πάντα όποιον σήμερα «χτενίζεται». Όχι την κυβέρνηση των απολίτιστων κομπραδόρων που κάνει κουμάντο στη χώρα μας σαν να πρόκειται για τσιφλίκι της, όχι, αυτή και αυτοί έχουν αποδείξει ότι δεν διαθέτουν ούτε συνείδηση ούτε ευαισθησία. Αλλά όλους εμάς, αν αδιαφορούμε και θεωρούμε την τέχνη περιττή. Αν δεν χωράει στο «καλάθι» του δικού μας νοικοκυριού παρά μόνο ως καρύκευμα ψηφοδελτίων.

Ο Πολιτισμός με τον υποδειγματικό αγώνα των ανθρώπων του κέρδισε με το σπαθί του επιτέλους μια κεντρική θέση στην ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ. Ας μην ξαναπεράσει ποτέ στα «υπόλοιπα». Και τα παιδιά που δάκρυσαν ας θυμούνται το Άλσος. Κι ας ψάξουν και πιο παλιά να δουν πότε άνθησε η τέχνη. Μέσα στη μαύρη ναζιστική Κατοχή έφτιαξε ο Κουν το Θέατρο Τέχνης για να σπείρει το μήνυμα πως «κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας» αλλά και για να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Με σταφίδες τρέφονταν οι φοβεροί ηθοποιοί του, η Ελένη Χατζηαργύρη, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο Λυκούργος Καλλέργης, η Σμάρω Στεφανίδου, η Βάσω Μεταξά, ο Παντελής Ζερβός και ανέβαζαν Ίψεν, Στρίντμπεργκ, Πιραντέλο και Σεβαστίκογλου μέσα στην Κατοχή και στην πείνα.

Το θέατρο υπήρξε πάντα το καταφύγιο και το ορμητήριο των νέων, κυρίως, ανθρώπων στις δύσκολες εποχές, όπως είναι και η σημερινή. Όσοι θέλησαν να το χειραγωγήσουν ήσαν προσωρινοί. Το μέλλον ανήκει στα νιάτα που διεκδικούν να κάνουν τέχνη για την ψυχή όλων μας. Και θέλω να πιστεύω πως τα δάκρυά τους ήταν από πείσμα.

Πηγή: www.avgi.gr

Κατηγορίες: [show_post_categories show="category" hyperlink="yes"]

 

---

 

Μην παραλείψετε να διαβάσετε: