Παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών: Δεν είναι γιορτή, είναι αγώνας και απεργία

Τα προηγούμενα χρόνια η 8^η Μαρτίου, Παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών, είχε διαστρεβλωθεί στην κοινωνική μνήμη και είχε καταλήξει να γίνεται αντιληπτή σαν μια ημέρα εμπορικής εορτής, ανάλογη της ημέρας του Αγ. Βαλεντίνου και της γιορτής της μητέρας. Αποκομμένη απ’ όλη της την ιστορία και τα πολιτικά της χαρακτηριστικά, η επέτειος της μεγάλης απεργίας του 1857 από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη για καλύτερες συνθήκες εργασίας, αλλά και πλήθος άλλων γυναικείων κινητοποιήσεων τα επόμενα χρόνια και σε άλλες χώρες, έφτασε να «εορτάζεται» με λουλούδια και σοκολατάκια προς τις γυναίκες από τους συντρόφους τους και happy hour στα μπαρ μόνο για γυναίκες. Ακόμα και από την ονομασία της ημέρας, που ανακηρύχθηκε παγκόσμια πια ως επέτειος για τα δικαιώματα των γυναικών το 1977 από τον ΟΗΕ, η λέξη «δικαιώματα» απαλείφθηκε στην κοινωνική χρήση, αποχαρακτηρίζοντάς την έτσι και από την ουσία της.

Πανεργατική απεργία

Τα τελευταία χρόνια, όμως, στην Ελλάδα φαίνεται να επανακτά το πολιτικό της νόημα και τα απεργιακά της χαρακτηριστικά. Φέτος ειδικά, πλήθος οργανώσεων, εργατικών σωματείων, φοιτητικών συλλόγων, ΕΛΜΕ κ.ά. έχουν προκηρύξει τη συμμετοχή τους στην απεργιακή κινητοποίηση και στα συλλαλητήρια σε διάφορες πόλεις της χώρας την ερχόμενη Τετάρτη.

«Τα μαζικά απεργιακά καλέσματα που βλέπουμε για την 8η Μάρτη, είναι αποτέλεσμα των αγώνων των τελευταίων χρόνων κατά της έμφυλης καταπίεσης και του σεξισμού, αλλά και συνολικά της ανόδου του εργατικού κινήματος και των κινητοποιήσεών του. Έχουμε ήδη την απόφαση της ΑΔΕΔΥ για τρίωρη στάση εργασίας και του Εργατικού Κέντρου Αθήνας για τον νομό της Αττικής και άρα αυτά μας κάνουν μια μικρή μεν, πανεργατική δε, απεργία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδίως αν αναλογιστούμε πως βρισκόμαστε σε μια προεκλογική περίοδο, που αντιπολίτευση στην ουσία κάνει το εργατικό κίνημα, αφού η κοινοβουλευτική Αριστερά, δυστυχώς, φαίνεται να έχει προσαρμοστεί στην υπάρχουσα κατάσταση», τονίζει στην «Εποχή» η Αργυρώ Ερωτοκρίτου, γιατρός στο Γεννηματά, μέλος της ΟΕΝΓΕ και της Κίνησης για μια Απεργιακή 8 Μάρτη.

Για τον λόγο αυτό, η φετινή επέτειος αποκτά και ιδιαίτερο χαρακτήρα, αφού στόχος είναι να καταδειχθεί και ο σεξιστικός ρόλος της κυβέρνησης, σύμφωνα με την ίδια, καθώς «η ΝΔ είναι σαφώς μια κυβέρνηση που πλήττει τις γυναίκες. Πρώτον, τροφοδοτεί ιδεολογικά με σεξισμό την κοινωνία, τόσο αυτή όσο και άλλοι θεσμοί του κράτους. Όταν, για παράδειγμα, ο Λιγνάδης κυκλοφορεί ελεύθερος, όταν στην υπόθεση του Κολωνού λένε ότι φταίει η μάνα και όχι ο παιδοβιαστής, όταν ο συνδικαλιστής αστυνομικός δίνει οδηγίες πώς να πέσουν στα μαλακά οι γυναικοκτόνοι, όταν στο αστυνομικό τμήμα της Ομόνοιας που βίασαν την κοπέλα, δεν αλλάζει τίποτα, ανοίγουν έτσι τον δρόμο για να συνεχιστεί και να οξυνθεί η βία κατά των γυναικών στην κοινωνία».

Τον σεξισμό της κυβέρνησης, όμως, τον βλέπουμε και από άλλες κυβερνητικές κινήσεις ή απουσία αυτών, όπως προσθέτει. «Τον βλέπουμε από την ανεργία και τις ελαστικές σχέσεις εργασίας, που είναι πιο έντονα φαινόμενα για τις γυναίκες, από την άρνησή της να νομοθετήσει για τις γυναικοκτονίες, τη μη λήψη μέτρων μπροστά στην αύξηση της έμφυλης βίας, την ιδιωτικοποίηση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας που προωθεί».

Ο διπλός πέλεκυς των ανισοτήτων

Άλλωστε, οι συνεχόμενες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις που βιώνουμε, όπως και τα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης, πλήττουν διπλά τον γυναικείο πληθυσμό, καθώς προστίθενται πάνω στην ήδη υπάρχουσα ανισότητα και κοινωνική επισφάλεια που βιώνουμε. Πέραν της αύξησης της βίας κατά των γυναικών που είδαμε να συντελείται τα χρόνια της πανδημίας και της καραντίνας, η ιδιωτικοποίηση της υγείας και του κοινωνικού κράτους εν γένει, πέραν του άμεσου αρνητικού αντίκτυπου που έχει για όλους τους πολίτες, ενέχει έμμεσα και άλλες συνέπειες για τις γυναίκες. «Όταν δεν υπάρχουν δομές πρόνοιας, όπως είναι τα γηροκομεία, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί κ.ο.κ., με τη φροντίδα αυτών των αναγκών επιβαρύνονται κατά κύριο λόγοι οι γυναίκες του κάθε σπιτιού», επισημαίνει το μέλος της Κίνησης για την Απεργιακή 8 Μάρτη.

Γι’ αυτό είναι και ιδιαίτερα σημαντικό να λαμβάνεται υπόψιν σε κάθε αγώνα και πολιτική ανάλυση και ο παράγοντας του φύλου, που διαμορφώνει διαφορετικές συνθήκες βιώματος και αποτελέσματα για πλήθος κοινωνικών φαινομένων. Κάτι που όπως φαίνεται το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με την Αργυρώ Ερωτοκρίτου, συμβαίνει στους κόλπους των εργατικών κινημάτων και έτσι, για παράδειγμα, στις κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών για την αναγνώριση των σπουδών και των δικαιωμάτων τους, δεν παραλείπεται η αναφορά στην έμφυλη βία του χώρου και του αιτήματος για καταδίκη των βιαστών και των παιδοβιαστών.

Ο σεξισμός αντεπιτίθεται

Όσο, όμως, εντείνεται ο φεμινιστικός αγώνας τα τελευταία χρόνια, άλλο τόσο φαίνεται να αντεπιτίθεται και η πατριαρχία, βάλλοντας κατά κεκτημένων χρόνων, όπως έγινε με το δικαίωμα στην έκτρωση στις ΗΠΑ, ή προσπαθώντας να πνίξει, κυριολεκτικά σε κάποιες περιπτώσεις, εν τη γενέσει τους τα δικαιώματα που πρωτοκατακτούν οι γυναίκες σε χώρες όπως στο Ιράν, που μετά τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί και τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, τις τελευταίες μέρες ήρθε στη δημοσιότητα ότι πολλές μαθήτριες έπεσαν θύματα δηλητηριασμού στα σχολεία τους.

Η κατάσταση δεν βελτιώνεται ούτε στην Ευρώπη, αφού βάσει έρευνας του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας και 18 ευρωπαϊκών δημοσιογραφικών οργανισμών, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση των γυναικοκτονιών σε αρκετές χώρες. Στην Σουηδία καταγράφεται αύξηση 120% το 2018 σε σύγκριση με το 2017, στην Εσθονία 100% για το 2015, στην Σλοβενία 100% για το 2020, ενώ στην Ελλάδα καταγράφεται η υψηλότερη αύξηση (για το 2021 σε σχέση με το 2020), που αγγίζει το 187,5%. Η χώρα μας, άλλωστε, συνεχίζει να παραμένει η τελευταία στην ΕΕ όσον αφορά την έμφυλη ισότητα. Βάσει του Δείκτη για την Ισότητα Φύλων για το 2022, η Ελλάδα βαθμολογείται μόλις λίγο πάνω από τη βάση (53,4 στα 100), καταδεικνύοντας όχι απλά ότι έχουν πολλά ακόμα να γίνουν, αλλά ότι δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα τόσα χρόνια.

Όλες και όλοι εκεί

Η 8η Μάρτη, λοιπόν, παραμένει ημέρα αγώνα καίριας σημασίας, προκειμένου να επιτευχθούν, έστω, τα βασικά αιτήματα προς την έμφυλη ισότητα, όπως τα θέτουν για φέτος οι οργανώσεις: