Δέκα σημεία για τη… «μη πολιτική» Eurovision 2024

Διαδηλώσεις, αποκλεισμός της Ολλανδίας, αυτολογοκρινόμενοι καλλιτέχνες, αμφίσημες δηλώσεις, υπαινιγμοί και μια διοργάνωση που προσπαθούσε να είναι λαμπερή και να εξαφανίσει τα «γιούχα» και την κριτική προς το Ισραήλ.

Η τάχα μου έγνοια της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ραδιοτηλεόρασης (EBU) που διοργανώνει τον διαγωνισμό να μην πολιτικοποιηθεί αυτός ήταν και είναι εντελώς υποκριτική. Η τάχα μου έγνοια της EBU να διαφυλάξει τον μη πολιτικό χαρακτήρα της Eurovision στην πραγματικότητα ήταν ένα πέπλο προστασίας προς το Ισραήλ. Η προσπάθεια απέτυχε παταγωδώς. Τόσο πολιτικοποιημένη Eurovision δεν είχαμε δει ποτέ. Με διαμαρτυρίες, γιουχαΐσματα, απουσίες με νόημα κτλ. Μέχρι και αποκλεισμό χώρας ζήσαμε!
Η EBU λοιπόν απέκλεισε την Ολλανδία, όπως έλεγε η επίσημη ανακοίνωση, «μετά την καταγγελία μιας γυναίκας μέλους του συνεργείου παραγωγής ύστερα από περιστατικό που σημειώθηκε έπειτα από την εμφάνιση του Joost Klein τη βραδιά του ημιτελικού της Πέμπτης». Η ολλανδική τηλεόραση της AVROTROS πάντως παρουσίασε διαφορετικά τα γεγονότα: «Ενα περιστατικό σημειώθηκε μετά τον β’ ημιτελικό της Πέμπτης. Ο Joost βιντεοσκοπήθηκε την ώρα που κατέβαινε από τη σκηνή και πήγαινε στο Greenroom. Επανειλημμένα δήλωσε πως δεν ήθελε να βιντεοσκοπηθεί. Αυτό ήταν ασεβές. Τον οδήγησε σε μια απειλητική κίνηση προς την κάμερα. Ο Joost δεν άγγιξε την καμεραγούμαν». Το κοινό στο ξεκίνημα της χθεσινής βραδιάς αποδοκίμασε τους διοργανωτές για την αποβολή της Ολλανδίας.
Πολλοί θεωρούν ότι η EBU απέκλεισε την Ολλανδία επειδή ο Joost Klein στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά τον δεύτερο ημιτελικό σκέπασε το κεφάλι του με τη σημαία της χώρας του όταν μιλούσε η τραγουδίστρια του Ισραήλ. Αυτός ήταν ο δικός του τρόπος αντίδρασης. Την ίδια ώρα η Μαρίνα Σάττι αντιδρούσε επίσης κάνοντας πως χασμουριέται, πως κοιμάται κ.ο.κ. Ενοχλήθηκαν σφόδρα από αυτή τη στάση της Σάττι στη χώρα μας βασικά οι ακροκεντρώοι και κατά δεύτερον οι ακροδεξιοί. Ηταν ασέβεια προς το πρόσωπο της Eden Golan έλεγαν, ενώ γνώριζαν πως οι αντιδράσεις δεν αφορούσαν την τραγουδίστρια αλλά το κράτος του Ισραήλ.
Η γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ στη Γάζα δεν θα μπορούσε να περάσει έτσι όμως στη Eurovision. Τα γιουχαΐσματα μόλις τραγουδούσε η εκπρόσωπος του Ισραήλ πέρασαν και μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες όσο και αν προσπαθούσε η EBU να τα καλύψει. Συγκεντρώσεις είχαμε και εκτός της αίθουσας, με τα τοπικά ΜΜΕ να λένε για 12 με 15 χιλιάδες διαδηλωτές και το ΑΠΕ με την ΕΡΤ να τους μετρούν λιγότερους και από τους μισούς. Στις επίσημες μεταδώσεις δεν μπορούσαμε να έχουμε διαμαρτυρίες, ήταν πολύ αυστηρό το πλαίσιο, μόνο o Σουηδός τραγουδιστής Eric Saade τους ξέφυγε κι εμφανίστηκε με παλαιστινιακό μαντίλι στο χέρι πριν αρχίσει ο πρώτος ημιτελικός – και το πλήρωσε αφού η βιντεοσκοπημένη εμφάνισή του εξαφανίστηκε από παντού. Στις πρόβες βέβαια τα πράγματα ήταν διαφορετικά – ο Γάλλος Slimane για παράδειγμα διέκοψε την πρόβα του μιλώντας «για την αγάπη και την ειρήνη».
Δεν έχω την παραμικρή εμπιστοσύνη στις ψήφους του κοινού γιατί δεν ξέρουμε πόσο πραγματικές είναι. Ποιοι ψήφισαν, πόσες φορές και πόσα ήταν τα κονδύλια ώστε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας να είναι ευνοϊκό προς το Ισραήλ. Το Σάββατο για παράδειγμα όποιο βίντεο και να άνοιγες στο YouTube υπήρχε διαφήμιση να ψηφίσεις το βράδυ το Ισραήλ. Ποιος τις πλήρωσε αυτές τις διαφημίσεις; Οι τρεις πρώτοι στις προτιμήσεις του κοινού ήταν οι:

Κροατία 337
Ισραήλ 323
Ουκρανία 307

Γεγονός που έκανε τον Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος μέχρι πριν από λίγα χρόνια διαφήμιζε βιβλία εναντίον των Εβραίων, να βγει να πανηγυρίσει: «Είμαι πάρα πολύ ευτυχής που παρά το φοβερό μπούλινγκ έως και εκφοβισμό, απειλές κατά της ζωής της και όλα όσα είδαμε να έχουν συμβεί (η εκπρόσωπος του Ισραήλ πήρε τη δεύτερη θέση)». Η ψηφοφορία του κοινού μπάζει από παντού.

Νικητής αναδείχθηκε, όπως ξέρετε, το ένα από τα δύο μεγάλα φαβορί, το-non binary-Ελβετό rapper και μουσικό, Nemo (κατά κόσμον Nemo Mettler) με το τραγούδι «Code». Στη δεύτερη θέση βρέθηκε ο Κροάτης Baby Lasagna με το «Rim Tim Tagi Dim». Ιδού η πρώτη δεκάδα:
Ελβετία591
2. Κροατία 547
3. Ουκρανία 453
4. Γαλλία 445
5. Ισραήλ 375
6. Ιρλανδία 278
7. Ιταλία 268
8. Αρμενία 183
9. Σουηδία 174
Η Μαρίνα Σάττι δεν τα κατάφερε. Η Ελλάδα έφτασε μόλις μέχρι την 11η θέση με 126 βαθμούς. Οσο καλό και να ήταν το τραγούδι, χαντακώθηκε από τη σκηνική παρουσία. Ο σχεδιασμός και η σκηνοθεσία της εμφάνισης ήταν τραγικά. Αντί να αναδεικνύουν το ZARI το περιόριζαν. Ηταν πολύ λάθος η παρουσίασή του. Οι επιτροπές των χωρών που ψήφισαν την Ελλάδα ήταν οι εξής: Ελβετία (12 βαθμοί), Αλβανία (7 βαθμοί), Κύπρος (7 βαθμοί), Αρμενία (4 βαθμοί), Γαλλία (4 βαθμοί), Σερβία (3 βαθμοί), Νορβηγία (2 βαθμοί) και Σλοβενία (2 βαθμοί).
Πάντοτε η Eurovision ήταν ένας gay friendly διαγωνισμός, ένα είδος pride με πολύ τραγούδι και χορό. Τώρα το πήγαν ακόμα πιο πέρα με το Nemo να γίνεται το πρώτο non binary άτομο που κερδίζει στον διαγωνισμό. «Οι άνθρωποι αρχίζουν να καταλαβαίνουν περισσότερο και νομίζω ότι η κατανόηση σημαίνει τα πάντα για μένα. Και το να μπορείς να εκπροσωπείς αυτήν την κοινότητα στη Eurovision είναι εκπληκτικό. Και είμαι τόσο χαρούμενο που δεν είμαι καν το μόνο φέτος», είπε.
Ολη η Ελλάδα έβλεπε Eurovision, τα νούμερα της ΕΡΤ1 ήταν συντριπτικά. Οπως αναφέρει η ίδια η δημόσια τηλεόραση, η ζωντανή μετάδοση σημείωσε εντυπωσιακούς μέσους όρους της τάξης του 68,1% στο σύνολο και του 71,6% στο 18-54, με την ΕΡΤ να κάνει λόγο για «πρωτοφανές ρεκόρ τηλεθέασης». Μάλιστα, στις ηλικίες από 18 έως 34 ετών ο μέσος όρος έφτασε το 89%. Φάνηκε άλλωστε και στα delivery που έγιναν το Σάββατο βράδυ. Τρελάθηκαν τα μαγαζιά, οι παραγγελίες έφταναν στο δίωρο καθυστέρησης. Οι δύο σχολιαστές πάντως της βραδιάς, οι Θανάσης Αλευράς και Ζερόμ Καλούτα, ήταν πολύ μέτριοι – και ο ένας εκ των δύο εκτός των άλλων αποκάλεσε το Σαν Μαρίνο «νησί»!
Η Eurovision από μουσικής απόψεως δεν λέει και πολλά πράγματα. Τόσα χρόνια, τόσες δεκαετίες, είναι ελάχιστα τα ονόματα που αναδείχθηκαν μέσα από τον διαγωνισμό. Το Σαν Ρέμο π.χ. είναι πολύ πιο σημαντικό σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Η Eurovision είναι βέβαια ένα τεράστιο τηλεοπτικό γεγονός. Φέτος κατάφερε να γίνει και πιο πολιτικό από ποτέ, αναγκάζοντας τους καλλιτέχνες -πολλώ δε μάλλον τους δημοσιογράφους των εθνικών αποστολών- σε αυτολογοκρισία, καταφυγή σε αμφίσημες δηλώσεις ή επιλογές (όπως η Σάττι που έκλεισε το μάτι στους «ακόλουθούς» της με emoji καρπούζια που λόγω χρωμάτων θεωρούνται παλαιστινιακό σύμβολο). Ηταν επίσης η διοργάνωση που έγινε με διαδηλώσεις έξω από την Αρένα του Μάλμε, προσαγωγές και ακροβολισμένους ελεύθερους σκοπευτές προσπαθώντας να πείσει, την ώρα που στην άλλη πλευρά του κόσμου το Ισραήλ ετοίμαζε τη χερσαία επιδρομή στη Ράφα, ότι… «United by Music» (μας ενώνει η μουσική).