Η «απαλλοτρίωση» των καταθέσεων

Ο υψηλός πληθωρισμός θα «κουρέψει» 20 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και 900 δισ. ευρώ στην ευρωζώνη από τις αποταμιεύσεις (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ● Πώς οι καταθέτες «πληρώνουν» τις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών και «χρηματοδοτούν» το χρέος του Δημοσίου και των επιχειρήσεων και γιατί δεν μιλάει κανείς για τον «ελέφαντα στο δωμάτιο»

Μια ιδιότυπη, μεγάλης κλίμακας «απαλλοτρίωση» των καταθέσεων έχει ενεργοποιήσει ο υψηλός πληθωρισμός! Η πραγματική τους αξία θα καταγράψει το 2022 απώλειες σχεδόν 20 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και 900 δισ. ευρώ στην ευρωζώνη! Οι τεράστιες αυτές απώλειες οφείλονται στον συνδυασμό μηδενικών επιτοκίων καταθέσεων από τις τράπεζες και υψηλού πληθωρισμού, που διαμορφώνει το πραγματικό επιτόκιο των καταθέσεων σε υψηλό αρνητικό επίπεδο. Το πρόβλημα μοιάζει με άλυτο γρίφο, η δε σιωπή όλων των επίσημων φορέων (νομισματικών αρχών και κυβερνήσεων) υποδηλώνει ακριβώς την αμηχανία και την αδυναμία να υπάρξουν ουσιαστικές απαντήσεις. Ουσιαστικά, οι καταθέσεις είναι καταδικασμένες να αιμορραγούν διαρκώς, ακόμη και σε συνθήκες σχετικά χαμηλού πληθωρισμού, χρηματοδοτώντας κατ’ ουσίαν το χρέος του Δημοσίου και των επιχειρήσεων.

Μηδενικό επιτόκιο

Το επιτόκιο των καταθέσεων είναι πρακτικά μηδενικό (0,02% για τα νοικοκυριά και 0,0% για τις επιχειρήσεις). Μάλιστα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων καταθέσεων και ρέπος μειώθηκε μεταξύ Οκτωβρίου του 2021 και Ιουλίου του 2022 από 0,05% σε 0,02%. Η διαφορά δεν έχει μεγάλη πρακτική σημασία, είναι όμως εντυπωσιακά εύγλωττη: την περίοδο ακριβώς που ο πληθωρισμός άρχισε να καλπάζει, οι τράπεζες μείωσαν το επιτόκιο καταθέσεων. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, έχει κι αυτό την εξήγησή του…

Την ίδια περίοδο ο πληθωρισμός έκανε το μεγάλο άλμα. Με βάση τις πιο πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2022 θα ανεβεί στο 8,9% για την Ελλάδα και στο 8,1% για την ευρωζώνη.

Έτσι, η απώλεια για τις καταθέσεις σε Ελλάδα και ευρωζώνη το 2022 μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, με βάση το πραγματικό επιτόκιο καταθέσεων, που είναι η διαφορά μεταξύ πληθωρισμού και τραπεζικού επιτοκίου καταθέσεων. Επειδή το τραπεζικό επιτόκιο καταθέσεων είναι πρακτικά μηδέν, το πραγματικό επιτόκιο καταθέσεων είναι όσο ο πληθωρισμός αλλά με αρνητικό πρόσημο: -8,9% για την Ελλάδα και -8,1% για την ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική αξία των καταθέσεων θα μειωθεί κατ’ αυτό το ποσοστό, αντίστοιχα. Σε ονομαστική αξία, η μείωση θα είναι τρομακτική: σχεδόν 20 δισ. ευρώ για την Ελλάδα (19,7 δισ. ευρώ) και σχεδόν 900 δισ. ευρώ για το σύνολο της ευρωζώνης!

Αυτές οι απώλειες είναι πραγματικές κι όχι λογιστικές, διότι το ίδιο ποσόν καταθέσεων αντιστοιχεί σε μειωμένη ονομαστική αξία προϊόντων κατανάλωσης (προκειμένου για τα νοικοκυριά) ή επενδυτικών προϊόντων (προκειμένου για επιχειρήσεις).

Δυσοίωνες προβλέψεις

Επίσης, οι απώλειες αυτές δεν πρόκειται να ανακτηθούν, ακόμη και αν ο πληθωρισμός μειωθεί τα επόμενα χρόνια σε ανεκτά ή κάπως ανεκτά επίπεδα. Όταν η ΕΚΤ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα ανέλθει το 2023 στην ευρωζώνη σε 5,5%, αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα αυξηθούν πάνω από τα επίπεδα του 2022 κατά 5,5% (μεσοσταθμικά). Με βάση αυτές τις προβλέψεις και καθώς το επιτόκιο καταθέσεων προβλέπεται ότι θα παραμείνει πρακτικά στο μηδέν, το 2023 θα υπάρξει νέο «κούρεμα» της πραγματικής αξίας των καταθέσεων κατά 5,5%. Συνολικά και υποθέτοντας ότι δεν θα μειωθεί ουσιαστικά το 2023 το ύψος των καταθέσεων, το 2022 και το 2023 οι καταθέσεις στην ευρωζώνη θα γνωρίσουν απώλεια της πραγματικής τους αξίας της τάξης μεγέθους του 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ!

Πηγή: www.efsyn.gr

Κατηγορίες: Xρονολογική σειρά, Ενημέρωση, Τραπεζικά