Tα παραδοσιακά παιχνίδια είναι καλύτερα από τα ηλεκτρονικά

Το κίνητρο για την έκδοση της σχετικής μελέτης ήταν να βοηθήσει τους γονείς να παρέχουν σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία στα παιδιά τους σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο, από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση

Ηρθε πάλι η εποχή του χρόνου που οι γονείς σε ρόλο Αγιου Βασίλη αγωνιούν να αγοράσουν στα παιδιά τους τα πιο περιζήτητα παιχνίδια.

Παιχνίδια που διαφημίζονται ασταμάτητα στην τηλεόραση ή που τα ίδια τα παιδιά τα ανακάλυψαν σερφάροντας στο διαδίκτυο ή τα ζήλεψαν από τους κολλητούς τους και… «πρέπει οπωσδήποτε να μου πάρεις κι εμένα ένα ίδιο».

Δώρα που τα παιδιά τα ζητάνε επίμονα και που οι γονείς νιώθουν σχεδόν υποχρεωμένοι να τους τα προσφέρουν, θεωρώντας ότι έτσι κάνουν το καλύτερο για το παιδί τους.

Κι όμως, παρά τις πιέσεις της παιδοκεντρικής καταναλωτικής φρενίτιδας των γιορτών, που ταυτίζει τον καλό γονιό με εκείνον που βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη, νέα επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα πιο δημοφιλή δώρα της χρονιάς μπορεί να μην είναι πραγματικά τα καλύτερα δώρα για την ανάπτυξη των παιδιών.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα κλινικής έρευνας που θα δημοσιευτούν τον Ιανουάριο, στο επόμενο τεύχος του περιοδικού Pediatrics.

«Αγνοήστε τις φανταχτερές οθόνες: Τα καλύτερα παιχνίδια είναι η επιστροφή στα στοιχειώδη» είναι ο τίτλος της δημοσίευσης, παροτρύνοντας τους γονείς να σκεφτούν τι δώρα χαρίζουν στα παιδιά τους, όχι μόνο τις γιορτές, αλλά και τον υπόλοιπο χρόνο.

Η έρευνα υποστηρίζει ότι τα απλά παραδοσιακά παιχνίδια είναι καλύτερα από τα εντυπωσιακά ηλεκτρονικά παιχνίδια που τα συμπεριλαμβάνουν πολλά παιδιά στη λίστα των επιθυμιών τους ή στο γράμμα προς τον Αϊ-Βασίλη. Αυτό σημαίνει ότι τα τουβλάκια είναι καλύτερα από τα iPads. Τα βιβλία είναι καλύτερα από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Και τα παζλ κερδίζουν τα τάμπλετ.

Η παιδίατρος δρ Αλίγια Χίλι, από τους βασικούς συντάκτες της έκθεσης, δήλωσε ότι το κίνητρο για την έκδοση αυτής της μελέτης ήταν να βοηθήσει τους γονείς να παρέχουν σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία στα παιδιά τους σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο, από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση.

«Τόσο το παιχνίδι σαν δραστηριότητα και τα παιχνίδια σαν αντικείμενα, είναι τα εργαλεία για να επιτευχθεί η ευεξία. Οπότε πιστεύω ότι ήταν σημαντικό η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) να βοηθήσει τους γονείς, τους κηδεμόνες και τους παιδαγωγούς να επιλέγουν παιχνίδια που τεκμηριώνεται επιστημονικά ότι ενθαρρύνουν την παιδική ανάπτυξη», αναφέρει η παιδίατρος.

Τα τελευταία 30 χρόνια, έχουν γίνει σοβαρές επιστημονικές έρευνες πάνω στη συμβολή του παιχνιδιού στην παιδική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Infant Behavior Development, τον Φεβρουάριο του 2018, το να παρέχεις στα παιδιά λιγότερα παιχνίδια είχε ως αποτέλεσμα την υψηλότερη ποιότητα παιχνιδιού, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα λιγότερα παιχνίδια μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη συγκέντρωση και δημιουργικότητα.

Μελέτη του Φεβρουαρίου του 2016 στο JAMA Pediatrics διαπίστωνε ότι τα παραδοσιακά παιχνίδια, όπως τα παζλ και τα τουβλάκια, ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της γλώσσας στα παιδιά περισσότερο από ό,τι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

«Οταν μιλάμε για παιχνίδια, ισχύει το ρητό “το λιγότερο είναι περισσότερο”», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης, δρ Aννα Σόσα.

Συμβουλές για γονείς

Η δρ Χίλι προειδοποιεί τους γονείς να μην εντυπωσιάζονται από τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας, όταν πρόκειται για παιχνίδια.

«Τα παραδοσιακά παιχνίδια δεν έχουν το ηλεκτρονικό/ψηφιακό στοιχείο, το οποίο αποθαρρύνει την καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της φαντασίας του παιδιού», εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η παιδίατρος Αγλαΐα Σειράδα – Πετροπούλου.

Για τι είδους παραδοσιακά παιχνίδια μιλάμε, λοιπόν; Η δρ Χίλι και η κ. Σειράδα – Πετροπούλου λένε ότι οι καλύτερες επιλογές είναι απλά παιχνίδια όπως:

● τουβλάκια

● χαρτί

● κηρομπογιές

● χρώματα

● κούκλες

● φιγούρες δράσης

● μπάλες

● βιβλία

«Οι γονείς πρέπει να αναζητούν παιχνίδια που ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση των παιδιών με όποιον τα φροντίζει», σημειώνει η κ. Σειράδα – Πετροπούλου. «Τα απλά επιτραπέζια παιχνίδια και τα παιχνίδια με κάρτες είναι εξαιρετικά εργαλεία για να καλλιεργήσει κανείς την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας με έναν διασκεδαστικό τρόπο».

Παρ’ όλα αυτά, σημειώνει ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη τα ατομικά του ενδιαφέροντα, αλλά και οι προτιμήσεις του.

Από ψυχολογική άποψη

Εξαιρετικά εύστοχη θεωρεί τη δημοσίευση της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας η κ. Σειράδα-Πετροπούλου. «Η περίοδος των γιορτών καταλήγει να περιστρέφεται γύρω από τα παιχνίδια και τα ψώνια και τους γονείς που ο ένας προσπαθεί να ξεπεράσει τον άλλον. Επομένως, έρευνες σαν κι αυτήν χτυπάνε ένα καλό καμπανάκι αυτή την εποχή του χρόνου».

Ας είμαστε ειλικρινείς, λέει ο Χάρης Πίσχος, ψυχολόγος ΜSc – υπαρξιακός συστημικός ψυχοθεραπευτής. «Αρχικά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι, μεταξύ άλλων, η κοινωνία που ζούμε είναι άκρως καταναλωτική και ένα μεγάλο μέρος των σκέψεων, αναγκών, επιθυμιών και πράξεων μας ωθεί, ασυνείδητα, στην αγορά πραγμάτων που νομίζουμε ότι χρειαζόμαστε.

»Δέκα λεπτά αν αφεθεί κανείς και παρακολουθήσει ένα οποιοδήποτε ΜΜΕ, θα υποστεί πλύση εγκεφάλου που θα πιστέψει ότι η ευτυχία των γιορτών εξαργυρώνεται μέσα από τις ηλεκτρονικές οθόνες – τάμπλετ, τηλέφωνα, τηλεοράσεις, λάπτοπ κτλ. και κάθε είδους καταναλωτική αγορά».

Μιλώντας για το δίλημμα «παραδοσιακά ή ηλεκτρονικά παιχνίδια», η κ. Σειράδα-Πετροπούλου ανέφερε πως ακόμη και τα παραδοσιακά παιχνίδια έχουν αρχίσει να αφαιρούν από τη δημιουργικότητα στο παιχνίδι, χρησιμοποιώντας τα Legos ως παράδειγμα.

«Παλιά, τα παιδιά έπαιρναν ένα κουτί με τουβλάκια Legos και περνούσαν ώρες κατασκευάζοντας ό,τι μπορούσαν να σκαρφιστούν με το μυαλό τους.

»Σήμερα, παίρνουν ένα κουτί με έναν ακριβή αριθμό τεμαχίων και συγκεκριμένες οδηγίες, για να χτίσουν κάτι που κάποιος άλλος σκέφτηκε».

Το παιχνίδι με τα παραδοσιακά παιχνίδια ενθαρρύνει, επίσης, την καλύτερη αλληλεπίδραση με τους άλλους και θέτει τις βάσεις για ισχυρότερες κοινωνικές δεξιότητες.

Η γοητεία της εξερεύνησης και της συνεργασίας είναι ένα σημαντικό δέλεαρ που έχουν τα μη ηλεκτρονικά παιχνίδια, μας λέει η κ. Σειράδα-Πετροπούλου.

«Οταν τα παιδιά παίζουν με κανονικά παιχνίδια, σε αντίθεση με τα ηλεκτρονικά, είναι ευκολότερο για τον ενήλικα να αλληλεπιδράσει μαζί τους. Μαθαίνουν να μοιράζονται και να διαβάζουν τη γλώσσα του σώματος και να συνεργάζονται -πράγματα που απλώς δεν μπορούν να επιτευχθούν με οθόνες και βιντεοπαιχνίδια», λέει.

Οσο για τα εκπαιδευτικά οφέλη που πολλοί γονείς ισχυρίζονται ότι παρέχουν αυτά τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, η δρ Χίλι προσθέτει: «Αν λέτε ότι το παιδί σας ξοδεύει 20 λεπτά στο παιχνίδι και μαθαίνει να διαβάζει καθώς τα γράμματα αναβοσβήνουν, δεν είναι καθόλου κακό. Είναι περισσότερο θέμα ισορροπίας –πόσο χρόνο δηλαδή ξοδεύει μπροστά στις οθόνες».

Αιτία ανησυχίας είναι όταν χάνεται αυτή η ισορροπία. «Δεν θέλουμε τα παιδιά να χάσουν τις διαπροσωπικές ή κοινωνικές δεξιότητές τους. Για να είμαι ειλικρινής, νομίζω ότι ένα από τα πράγματα που βλέπουμε με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στα μεγαλύτερα παιδιά είναι ότι οδηγούν σε μεγάλη ένταση και άγχος», είπε.

Απώλεια δεξιοτήτων

Η δρ Χίλι επισημαίνει πόσο συνηθισμένο είναι στις μέρες μας να συναντάμε παρέες παιδιών που δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ολοι είναι πολύ απασχολημένοι με τον να κοιτούν τις οθόνες τους ή να ενημερώνουν τους λογαριασμούς τους στο Instagram.

«Ακούω μερικούς γονείς να πιστεύουν ότι, επειδή μερικά από αυτά τα παιχνίδια επιτρέπουν στα παιδιά να μιλούν μεταξύ τους ενώ παίζουν, υπάρχει κοινωνική αλληλεπίδραση. Αλλά δεν συνειδητοποιούν ότι πρόκειται για ένα πολύ διαφορετικό είδος κοινωνικής αλληλεπίδρασης, που δεν περιλαμβάνει την οπτική επαφή και δεν διδάσκει την έννοια του μοιράζομαι», λέει.

Εχουν και κάποια καλά…

Ούτε η δρ Χίλι ούτε η κ. Σειράδα – Πετροπούλου θέλουν να δώσουν την εντύπωση ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι όλα κακά.

«Λέγοντας ότι όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι κακά, απλώς μπερδεύουμε την κατάσταση», εξηγεί η δρ Χίλι. «Σκεφτείτε το “Ενα Γράμμα μια Ιστορία”. Πόσα παιδιά έμαθαν την αλφαβήτα από την τηλεοπτική εκπαιδευτική σειρά και το έκαναν περνώντας καλά;» συμπληρώνει η κ. Σειράδα – Πετροπούλου.

Αναφέρθηκε ακόμα σε μελέτες που έχουν δείξει ότι τα παιχνίδια στον υπολογιστή βελτιώνουν τη βαθμολογία στα μαθηματικά.

Η δρ Χίλι προσθέτει: «Στην ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, η κοινή τάση στα παιχνίδια που είχαν τον βέλτιστο αντίκτυπο στην ανάπτυξη των παιδιών ήταν η αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο που τα φροντίζει ή αργότερα τον φίλο στο παιχνίδι. Ετσι θα υποθέταμε ότι το ίδιο ισχύει όταν παίζουν μαζί ηλεκτρονικό παιχνίδι».

Ωστόσο, τα παραδοσιακά παιχνίδια εξακολουθούν να αφήνουν περισσότερο χώρο για δημιουργικότητα και φαντασία, επισημαίνει. Αλλά η ισορροπία εξακολουθεί να είναι καθοριστική.

«Τα παιχνίδια προορίζονται να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν για τον κόσμο», προσθέτει η κ. Σειράδα – Πετροπούλου. «Ολη η ιστορία είναι η περιέργεια και η μάθηση. Και όταν βάζετε ένα παιδί μπροστά σε ένα ηλεκτρονικό, δεν χρειάζεται να είστε δημιουργικοί. Δεν χρειάζεται να τους δώσετε τον χρόνο σας».

Το αποτέλεσμα, εξηγεί, είναι ότι τα παιδιά χάνουν όλες αυτές τις πολύ σημαντικές διαπροσωπικές δεξιότητες. «Επιμένω να επιστρέφω σε αυτό και να το επαναλαμβάνω. Βλέπουμε πολλές περισσότερες αγχώδεις διαταραχές.

»Τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να διαχειριστούν τόσο άγχος και κατάθλιψη. Τα παιδιά δεν μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται το άγχος τους. Δεν μαθαίνουν πώς να το αντιμετωπίζουν και να αυτοθεραπεύονται». Αυτός είναι ο τομέας στον οποίο βλέπει τα απλά παιχνίδια να έχουν τη μέγιστη συνεισφορά στην ανάπτυξη των παιδιών.

«Τα παραδοσιακά παιχνίδια είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μάθουν τα παιδιά να βρίσκουν λύσεις και να αποκτήσουν αυτές τις δεξιότητες, σε αντίθεση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, που θα τους λύσουν το πρόβλημα».

Το συμπέρασμα

Ενα ή δύο ηλεκτρονικά παιχνίδια στη λίστα των Χριστουγέννων σας δεν είναι κακό. Αλλά η εξισορρόπηση αυτών των δώρων με μερικά παραδοσιακά παιχνίδια κάτω από το δέντρο θα βοηθήσει, καθώς θα ενθαρρύνουν τη θετική συναισθηματική, πνευματική και δημιουργική ανάπτυξη.

Επίσης, η εύρεση χρόνου να παίζετε μαζί με τα παιδιά σας, ακόμα και μετά το τέλος των γιορτών ή των διακοπών, θα τα βοηθήσει να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους δεξιότητες και να μπει ένα ισχυρό θεμέλιο για την κοινωνική τους ανάπτυξη.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Κατηγορίες: Xρονολογική σειρά, Ενημέρωση, Κοινωνικά