Οι εργασιακές σχέσεις μετά την… πανδημία

Για την Ελλάδα, η γενίκευση της τηλεργασίας φέρνει νωρίτερα το μεγάλο κύμα της ψηφιοποίησης σε επιχειρήσεις και δυναμικό που συγκαταλέγονται ως ουραγοί στις τελευταίες θέσεις της ψηφιακής εποχής εντός της Ε.Ε.

Την ώρα που πάνω από 60 εκατομμύρια Ευρωπαίοι εργαζόμενοι, δηλαδή περισσότεροι από το 1/4 του συνόλου, μπορεί να βρεθούν στην ανεργία (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του γραφείου McKinsey) και οι άνεργοι στις ΗΠΑ ξεπερνούν τα 27 εκατομμύρια, στην Ελλάδα η αναστολή λειτουργίας των επιχειρήσεων και των συμβάσεων εργασίας δεν επιτρέπει ακόμη την έγκυρη αποτύπωση της πραγματικής ανεργίας στη χώρα μας, αν και τα σενάρια του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή αναφέρουν αύξηση της ανεργίας μεταξύ 26,2% και 31,3%, δηλαδή πάνω και από τις χειρότερες στιγμές των μνημονιακών χρόνων.

Η παράταση για ακόμη ένα 45ήμερο της ειδικής αποζημίωσης των 800 ευρώ για μικρότερο μέρος των εργαζομένων και των επιχειρήσεων που δεν θα μπορέσουν να ανοίξουν μέσα στον Μάιο, με τις «εκπτώσεις» που προετοιμάζει και σε αυτό το ισχνό μέτρο η κυβέρνηση, μπορεί να λειτουργεί ως αγορά χρόνου, αλλά δεν μπορεί να αποκρύψει τη διάχυτη ανησυχία που βασανίζει ακόμη και όσους έχουν μια σχετικά ασφαλή θέση εργασίας: Ποιο είναι το εργασιακό μοντέλο της επόμενης ημέρας;

Η κρίση που επέφερε η πανδημία στις ήδη λεηλατημένες από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη και πρακτική εργασιακές σχέσεις αναδεικνύει τη γενίκευση της τηλεργασίας, με διεύρυνση του ωραρίου εργασίας -για όσα επαγγέλματα στον χώρο των υπηρεσιών δοκίμασαν ήδη τις αντοχές τους-, αλλά ταυτοχρόνως προβάλλει και σχήματα μείωσης του χρόνου εργασίας με μείωση αποδοχών.

Αυτός ο φαινομενικά αντιφατικός συνδυασμός προκαλεί μια οριζόντια και γενικευμένη φτωχοποίηση στα μεγαλύτερα τμήματα των Ευρωπαίων πολιτών, εξασφαλίζει οικονομίες κλίμακας για λιγότερα επιδόματα εργασίας και φαίνεται να αποτελεί κοινή πρόταση Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων.

Για την ελληνική αγορά εργασίας, η γενίκευση της τηλεργασίας, που χρησιμοποιήθηκε ως μέσο αποφυγής της διάδοσης του ιού, φέρνει νωρίτερα το μεγάλο κύμα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης σε επιχειρήσεις και δυναμικό που συγκαταλέγονται ως ουραγοί στις τελευταίες θέσεις της ψηφιακής εποχής εντός της Ε.Ε. Ουδείς είναι σε θέση να υπολογίσει επακριβώς την απώλεια των θέσεων εργασίας που θα επιφέρει στο λιανεμπόριο, στον επισιτισμό, στον τουρισμό και στις μεταφορές η υποκατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από ρομποτικές ή άλλες ψηφιακές διαδικασίες.

Αλλωστε, τα ρομπότ είναι τα μόνα που δεν κινδυνεύουν να… νοσήσουν από την πανδημία. To τεχνολογικό περιοδικό Wired χαρακτηρίζει την πανδημία του COVID-19 ως «την κρίση που σχεδίασαν τα ρομπότ». Oσο για τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), που εστιάζει περισσότερο στα προβλήματα που έχουν οι χώρες της Αφρικής και της Ασίας, περιορίστηκε στις 23 Μαρτίου να επαναλάβει ότι πρέπει να τηρηθούν οι διεθνείς συμβάσεις και οι θεμελιώδεις προδιαγραφές για απολύσεις, άδειες, αποζημιώσεις…

Ούτε τα προσχήματα

Αυτή όμως που δεν κρατά ούτε τα προσχήματα είναι η Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Ως η συνεπέστερη εργατική γραφειοκρατία που σιτίζεται χρόνια τώρα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ήλθε στις 31 Μαρτίου να υποβοηθήσει το πρόγραμμα SURE που προωθεί η Ε.Ε., εκδίδοντας ένα δελτίο Τύπου στο οποίο λίγο-πολύ εκθειάζει τα διάφορα σχήματα μειωμένου χρόνου εργασίας που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και καλεί τα συνδικάτα-μέλη της να το λάβουν υπόψη. Αν και την αφορμή γι’ αυτό δίνουν οι έκτακτες συνθήκες που έχουν προκληθεί από την πανδημία, τα έξι πλεονεκτήματα της εργασίας με μειωμένο χρόνο που απαριθμεί κάθε άλλο παρά αναφέρονται μόνο στις ειδικές συνθήκες του COVID-19.

Ιδού τα πλεονεκτήματα των σχημάτων μειωμένου χρόνου εργασίας, κατά ΣΕΣ:

■ Συμβάλλει στη μείωση των απολύσεων σε συνθήκες κρίσης

■ Συμβάλλει στη διατήρηση μέρους του εισοδήματος των εργαζομένων και του επιπέδου ζωής τους

■ Από μακροοικονομική άποψη συμβάλλει στη σταθεροποίηση της οικονομίας γιατί οι εργαζόμενοι μπορούν να συνεχίσουν να δαπανούν μέρος του εισοδήματός τους

■ Το Δημόσιο εξοικονομεί πόρους γιατί του κοστίζει λιγότερο από το να πληρώνει επιδόματα ανεργίας σε απολυμένους

■ Οι εργοδότες μπορούν να διατηρήσουν τους εργαζόμενους που χρειάζονται και στην περίοδο της ανάκαμψης, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα τους είχαν απολύσει

■ Βοηθά στην προσαρμογή του χρόνου εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες της παραγωγής και την πραγματική ζήτηση σε συνθήκες κυκλικών διακυμάνσεων.

Μέτωπο ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΕΑ και ΓΣΕΕ απέναντι σε ΣΕΒ και τράπεζες

Στη δημιουργία αντι-ΣΕΒ συμμαχίας από τους φορείς του εμπορίου, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, τη ΓΣΕΕ αλλά και τις οργανώσεις των μικρότερων επιχειρήσεων οδηγεί η αγωνία για την επόμενη μέρα μετά και την τόσο ακραία στάση του εργοδοτικού φορέα των μεγάλων επιχειρήσεων (βιομηχανιών και τραπεζών), που πρότεινε ως λύση τράπεζες δανεισμού των εργαζομένων.

ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ και Επαγγελματικό Επιμελητήριο εστιάζουν την κριτική τους και για στην άκαμπτη στάση των τραπεζών απέναντι στα ανυπέρβλητα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν όσες επιχειρήσεις τολμήσουν να ανοίξουν την επόμενη μέρα και «βλέπουν με τρόμο», όπως δηλώνουν πολλοί επιχειρηματίες, να πλησιάζει η 15η Ιουνίου, ημερομηνία κατά την οποία λήγουν οι 75 ημέρες παράτασης για τη σφράγιση των επιταγών.

ΒΙΟΤΕΧΝΕΣ: «Πρέπει να επιδοτηθούν οι θέσεις εργασίας αντί της επιδότησης της ανεργίας. Ας κατανοήσουν όλοι ότι η ελληνική οικονομία είναι εσωστρεφής και συντηρείται από το διαθέσιμο εισόδημα προς κατανάλωση στο εσωτερικό», σημείωσε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γ. Καββαθάς, στην τηλεδιάσκεψη που διοργάνωσε την περασμένη Τετάρτη ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γ. Χατζηθεοδοσίου. «Το πρόβλημα για την επόμενη μέρα είναι τεράστιο. Οι 7 στις 10 επιχειρήσεις έχουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας. Μία στις επτά επιχειρήσεις δηλώνει ότι δεν γνωρίζει αν θα ξαναλειτουργήσει. Κι αυτό οδηγεί σε απώλεια 250.000 θέσεων εργασίας!», τόνισε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.

ΕΜΠΟΡΟΙ: «Μας τρομάζει η επόμενη μέρα. Χρειάζεται ένα σοκ ρευστότητας! Πώς θα ανοίξουν τα καταστήματα μετά τις 4 Μαΐου και θα ανανεώσουν το εμπόρευμά τους, όταν στις βιτρίνες έχουν ακόμη χειμερινά και οι προμηθευτές για το νέο εμπόρευμα δεν δέχονται τις επιταγές, λόγω της ανασφάλειας που επικρατεί στην οικονομία;», αναρωτήθηκε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γ. Καρανίκας. «Θα ήταν έγκλημα η οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης του εισοδήματος των εργαζομένων γιατί βασιζόμαστε στην εσωτερική κατανάλωση κι αν χρησιμοποιηθούν τραπεζικά κριτήρια για τη χρηματοδότηση των ΜμΕ, θα κάνουν το απόλυτο λάθος», πρόσθεσε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ. «Η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων προχώρησε σε εκπτώσεις μέσα στην πανδημία, ενώ ουδεμία μείωση είχαμε από την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών. Οι τράπεζες δεν είναι μόνο για να εισπράττουν. Το «όλοι μαζί» ισχύει και γι’ αυτές. Να παίξουν αναπτυξιακό ρόλο και όχι τον ρόλο του τοκογλύφου.

ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ: «Στις 30/4 λήγει η προστασία της πρώτης κατοικίας και των επαγγελματικών ακινήτων και δεν ξέρουμε ακόμη τι θα γίνει», τόνισε ο πρόεδρος του ΕΕΑ. Ενα μέρος από αυτά είναι ακίνητα α’ κατοικίας που ένας μικρομεσαίος επιχειρηματίας έβαλε ως υποθήκη για να κινήσει τη δουλειά του», σημείωσε ο Γ. Χατζηθεοδοσίου, ενώ ήδη 9 στις 10 επιχειρήσεις βάζουν ως πρώτο θέμα την προστασία της α’ κατοικίας. «Τον Μάρτιο ανακοινώθηκαν 42.000 απολύσεις. Στην πραγματικότητα οι απολύσεις είναι ακόμη περισσότερες γιατί οι 40.000 εποχικοί εργαζόμενοι δεν προσελήφθησαν. Αρα, πρακτικά οι απολυμένοι ήταν 80.000 τον Μάρτιο», ανέφερε ο κ. Χατζηθεοδοσίου, εκφράζοντας την ανησυχία του από την καθίζηση του τουρισμού που παράγει το 25-30% του ΑΕΠ.

Ιδιαίτερα ανήσυχος δήλωσε και από τα χαμηλά ποσοστά ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, μόνο 1-15%, ζητώντας από την κυβέρνηση να αναλάβει γρήγορα το κόστος επιδότησης για την τεχνολογική προετοιμασία. «Γνωρίζαμε ότι το 2025 το 43% των πωλήσεων θα γίνεται μέσω ίντερνετ. Τώρα έρχονται όλα μπροστά», πρόσθεσε ο πρόεδρος του ΕΕΑ.

ΓΣΕΕ: «Αυτή την ώρα που μιλάμε υπάρχουν 120.000 εργαζόμενοι στους οποίους δεν έχει ακόμη πιστωθεί η ειδική αποζημίωση», δήλωσε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, σημειώνοντας ότι σε αντίθεση με τα υγειονομικά μέτρα, «στις εργασιακές σχέσεις τα μέτρα ήταν απορρυθμιστικά και πρέπει να αρθούν».

Ο κ. Παναγόπουλος χαρακτήρισε την επόμενη μέρα «δύσκολη, ανασφαλή και αβέβαιη». Προέτρεψε τους εργοδότες να μην εξαιρούν από την ανάγκη διατήρησης των θέσεων εργασίας τους μετανάστες και τους επισφαλείς εργαζομένους που «είναι τα μεγάλα θύματα αυτής της κατάστασης».

Αναφερόμενος στο μοντέλο επιδότησης μειωμένου χρόνου εργασίας (πρόγραμμα SURE) που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τα πρότυπα της Γερμανίας, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ σημείωσε ότι σε αυτή τη λογική έχει μπει και η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). «Πρέπει να το αποφύγουμε. Εάν δεν το κατορθώσουμε πρέπει το όποιο μοντέλο μειωμένου χρόνου εργασίας να γίνει με συμφωνίες που θα έχουν αρχή και τέλος. Και φυσικά να προωθήσουμε την ιδέα της μείωσης του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση των αποδοχών.

Τις αποδοχές που δεν μπορεί να τις καλύψει η επιχείρηση να τις καλύψει το Δημόσιο μέσω των προγραμμάτων, χωρίς να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος», επισήμανε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ. «Από το πρόγραμμα SURE ύψους 100 δισ. στην Ελλάδα αναλογεί 1,4 δισ. Εμείς θα διεκδικήσουμε να χρησιμοποιηθούν αυτά τα ποσά σε πολιτικές για την ενίσχυση της απασχόλησης».

Ζήτησε ακόμη να ανακατευθυνθούν όλοι οι πόροι του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Tαμείου που δεν έχουν απορροφηθεί από το ισχύον ΕΣΠΑ και να ενισχυθεί το ΣΕΠΕ ώστε να ελέγξει πλατφόρμες πίσω από τις οποίες κρύβονται εργαζόμενοι «για τους οποίους δεν ξέρουμε αν πληρώνονται, αν ασφαλίζονται και πώς».

Της Χριστίνας Κοψίνη από το www.efsyn.gr

Κατηγορίες: Xρονολογική σειρά, Ενημέρωση, Εργασιακά